Tóm tắt
Mô hình chăm sóc bệnh mạn tính nhấn mạnh việc trao quyền, hợp tác và lấy người bệnh làm trung tâm nhưng việc tích hợp mô hình này vào chăm sóc ban đầu (CSBĐ) ở Việt Nam còn hạn chế.
Mục tiêu: Phân tích trải nghiệm chăm sóc bệnh mạn tính của người bệnh tăng huyết áp (THA) và đái tháo đường (ĐTĐ) theo tình trạng kiểm soát bệnh và xác định các yếu tố liên quan.
Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến hành trên 213 người bệnh THA hoặc ĐTĐ đang điều trị tại 5 cơ sở CSBĐ ở tỉnh Thừa Thiên Huế. Đánh giá trải nghiệm chăm sóc bệnh mạn tính bằng thang đo Patient Assessment of Chronic Illness Care (PACIC). Sử dụng phân tích hồi quy logistic đa biến để xác định các yếu tố liên quan đến trải nghiệm của nhóm kiểm soát bệnh tốt và chưa tốt.
Kết quả: Tỷ lệ kiểm soát tốt bệnh đạt 25,8%. Điểm PACIC trung bình thấp và không có sự khác biệt giữa hai nhóm: kiểm soát tốt (2,48 ± 0,68) và chưa kiểm soát tốt (2,51 ± 0,75). Theo dõi-phối hợp chăm sóc và thiết lập mục tiêu điều trịlà hai khía cạnh có trải nghiệm thấp nhất. Trong nhóm kiểm soát bệnh tốt, trải nghiệm chăm sóc tốt hơn liên quan với sống cùng gia đình (OR=202,44; 95% CI=1,2-35016,9), BMI bình thường (OR=17,42; 95% CI=1,4-223,7). Ở nhóm kiểm soát chưa tốt, khu vực miền núi (OR=17,85; 95% CI=2,2-143,8), không uống rượu bia (OR=2,99; 95% CI=1,1-8,3), và số lần khám bệnh ≥ 9 lần (OR=4,95; 95% CI=1,6-15,5) liên quan với trải nghiệm tốt hơn.
Kết luận: Cần củng cố mạng lưới CSBĐ và thúc đẩy các giải pháp chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm để nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh mạn tính
| Đã xuất bản | 24-04-2025 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Tập 15 Số 1 (2025) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.34071/jmp.2025.1.3 | |
| Từ khóa | trải nghiệm chăm sóc bệnh mạn tính, kiểm soát bệnh, chăm sóc ban đầu, tăng huyết áp, đái tháo đường patient assessment of chronic illness care, disease control, primary care, hypertension, diabetes |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2025 Tạp chí Y Dược Huế
WHO. Noncommunicable diseases in the South- East Asia 2020 assess on 15/05/2020 from:https://www. who.int/southeastasia/health-topics/noncommunicable-diseases.
World Health Organization. Noncommunicable diseases country profiles 2018.
D Demaio, A. R., Kragelund Nielsen, K., Pinkowski Tersbol, B., et al. Primary Health Care: a strategic framework for the prevention and control of chronic non-communicable disease. Glob Health Action 2014 7(1): p. 24504.
Coleman, K., Austin, B. T., Brach, C., and Wagner, E. H. Evidence on the Chronic Care Model in the new millennium. Health Aff (Millwood) 2009 28(1): p. 75-85.
Drewes, H. W., Steuten, L. M., Lemmens, L. C., et al. The effectiveness of chronic care management for heart failure: meta-regression analyses to explain the heterogeneity in outcomes. Health Serv Res 2012 47(5): p. 1926-59.
Ramli, A. S., Selvarajah, S., Daud, M. H., et al. Effectiveness of the EMPOWER-PAR Intervention in Improving Clinical Outcomes of Type 2 Diabetes Mellitus in Primary Care: A Pragmatic Cluster Randomized Controlled Trial. BMC family practice 2016 17(1): p. 1-18.
Zhou, C., Tan, F., Lai S,H., Chen J,C., Chen C,Y. et al., Patient Assessment of Chronic Illness Care (PACIC) and Its Influence on Patient Compliance With Hypertension: A Cross-Sectional Study. Inquiry 2024 61: p. 469580241277445.
Bộ Y tế. Quyết định 2559/QĐ-BYT ban hành ngày 20/04/2018 về việc ban hành Kế hoạch tăng cường thực hiện điều trị, quản lý tăng huyết áp và đái tháo đường (ĐTĐ) theo nguyên lý y học gia đình tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn giai đoạn 2018 - 2020. 2018: Hà Nội.
Glasgow, R.E., Whitesides, H., Nelson, C.C., et al. Use of the Patient Assessment of Chronic Illness Care (PACIC) With Diabetic Patients: Relationship to patient characteristics, receipt of care, and self-management. Diabetes Care 2005 28(11): p. 2655-2661.
Hội tim mạch học Quốc gia Việt Nam. Khuyến cáo về chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp. 2018 25/05/2022]; Available from: www.vnha.org.vn.
Bộ Y tế. Quyết định số 5481/QĐ-BYT về ban hành tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đái tháo đường típ 2 2020.
Terzic, A. and S. Waldman. Chronic diseases: the emerging pandemic. Clin Transl Sci 2011 4(3): p. 225-6.
Pi-Sunyer, X. The medical risks of obesity. Postgrad Med 2009 121(6): p. 21-33.
Hội Tim Mạch Học Quốc Gia Việt Nam. Chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp. 2022.
Del Prato, S., Felton, A.M., Munro, N. et al. Improving glucose management: ten steps to get more patients with type 2 diabetes to glycaemic goal. Int J Clin Pract 2005 59(11): p. 1345-55.
Jiamjarasrangsi, W., et al. Assessment of 5-year system-wide type 2 diabetes control measures in a Southeast Asian metropolis. Asian Biomedicine 2014 8(1): p. 75-82.
Alharbi, N., Alsubki, N., Alotabi, F., Alotabi, M. et al. Translation into Arabic and validation of the Patient Assessment of Care for Chronic Conditions questionnaire for diabetes. East Mediterr Health J 2021 27(2): p. 142-150.
Aghili, R., Valojerdi, A.E., Farshchi, A., Khamseh, M.E. Type 2 diabetes: patient assessment of chronic illness care. J Diabetes Metab Disord 2021 20(1): p. 7-13.
Hazazi, A., Wilson. A. Improving Management of Non-communicable Chronic Diseases in Primary Healthcare Centres in The Saudi Health Care System. Health Serv Insights 2022 15: p. 1-8.
Lim, M.T., Lim, Y.M.F., The, X.R., Lee, Y.L. et al. Patient experiences on self-management support among primary care patients with diabetes and hypertension. Int J Qual Health Care 2019 31(7): p. 37-43.
Nordin, N., Hairon, S.M., Yaacob, N.M., Hamid, A.A. et al. Perceived quality of care among people with type 2 diabetes mellitus in the north east region of peninsular Malaysia. BMC Public Health 2021 21(1): p. 268.
Asmat, K., Dhamani, K., Gul, R., Froelicher, E.S. The effectiveness of patient-centered care vs. usual care in type 2 diabetes self-management: A systematic review and meta-analysis. Front Public Health 2022 10: p. 994766.
Zarora, R., Immanuel, J., Chivese, T., MacMillan, F., Simmons, D. Effectiveness of Integrated Diabetes Care Interventions Involving Diabetes Specialists Working in Primary and Community Care Settings: A Systematic Review and Meta-Analysis. Int J Integr Care 2022 22(2): p. 11.
Murray, E., Hekler, E.B., Andersson, G., Collins, L.M et al. Evaluating Digital Health Interventions: Key Questions and Approaches. Am J Prev Med 2016 51(5): p. 843-851.
Hafiz, O., Yin, X., Sun, S., Yang, J., Liu, H. Examining the Use and Application of the WHO Integrated People- Centred Health Services Framework in Research Globally - a Systematic Scoping Review. Int J Integr Care 2024 24(2): p. 9.