Tóm tắt
Đặt vấn đề: Khúc dạo đầu của bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) là giai đoạn tiền ĐTĐ có thể được mô tả như là một chuỗi liên tục từ đường máu bình thường đến tình trạng rối loạn đường máu ngày càng trầm trọng. Tiền đái tháo đường (ĐTĐ) là một trạng thái được đặc trưng bởi rối loạn glucose lúc đói hoặc rối loạn dung nạp glucose. Vấn đề càng gia tăng khi chúng ta cho rằng nhiều yếu tố nguy cơ gây xơ vữa mạch máu đã xuất hiện ở giai đoạn tiền ĐTĐ, nhiều năm trước khi chẩn đoán ĐTĐ típ 2. Độ dày lớp nội trung mạc của động mạch cảnh (CIMT: Carotid Intima Media Thickness) và sự gia tăng của nó có liên quan đến một số yếu tố nguy cơ tim mạch và biểu hiện các bệnh tim mạch. CIMT được cho là một dấu ấn sinh học quan trọng của chứng xơ vữa động mạch cận lâm sàng.
Mục tiêu nghiên cứu:(1) Tìm hiểu đặc điểm độ dày lớp nội trung mạc động mạch cảnh và các yếu tố nguy cơ tim mạch ở đối tượng nghiên cứu. (2) Khảo sát mối liên quan giữa độ dày lớp nội trung mạc động mạch cảnh và các yếu tố nguy cơ tim mạch ở đối tượng nghiên cứu.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Sử dụng phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang ở 85 người trưởng thành khám bệnh ngoại trú và nội trú tại Bệnh viện Trung ương Huế.
Kết quả: Tỷ lệ nhóm CIMT <0,9 mm là 63,5%, CIMT (0,9-1,5 mm) là 25,9% và CIMT >1,5 mm là 10,6%; Tiền sử có: rối loạn glucose máu là 2,4%, THA là 36,5%, hút thuốc lá là 21,2% và rối loạn lipid máu là 20%; Tăng vòng bụng là 61,2%, thừa cân-béo phì là 42,4%, THA là 57,6%, tăng glucose là 90,6%, tăng HbA1c là 95,3%, rối loạn lipid máu là 91,8% và tăng hs-CRP là 45,9%. Các nhóm tiền sử hút thuốc lá, THA, rối loạn lipid máu có tỷ lệ tăng CIMT cao hơn các nhóm không (hút thuốc lá, THA, rối loạn lipid máu); Các yếu tố tuổi ≥60, hút thuốc lá, tăng huyết áp, giảm HDL-C và tăng hs-CRP là các yếu tố liên quan độc lập với tăng CIMT.
Kết luận: Kết quả nghiên cứu này nhấn mạnh đến vai trò của đo CIMT như một cuộc kiểm tra định kỳ ở bệnh nhân tiền đái tháo đường để nhận biết sớm xơ vữa động mạch và giảm nguy cơ tim mạch.
| Đã xuất bản | 24-04-2025 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Tập 15 Số 1 (2025) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.34071/jmp.2025.1.11 | |
| Từ khóa | độ dày lớp nội trung mạc động mạch cảnh, tiền đái tháo đường Carotid intima media thickness, prediabetes |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2025 Tạp chí Y Dược Huế
Committee ADAPP. 2. Diagnosis and Classification of Diabetes: Standards of Care in Diabetes—2024. Diabetes Care. 2023;47(Supplement_1):S20-S42
Cai X, Zhang Y, Li M, Wu JH, Mai L, Li J, et al. Association between prediabetes and risk of all cause mortality and cardiovascular disease: updated meta-analysis. Bmj. 2020;370:m2297
AlGhibiwi HK, Sarawi WS, Alosaimi ME, Alhusaini AM, Assiri MA, Algarzae NK. The Association between Cardiovascular Risk Factors and Carotid Intima-Media Thickness in 42,726 Adults in UK Biobank: A Cross- Sectional Study. Journal of Cardiovascular Development and Disease. 2023;10(9):358
Bộ Y tế, Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị tiền đái tháo đường, 2020
Kg A. The metabolic syndrome--a new worldwide definition. Lancet. 2005;366:1059-62
Gill TP. Obesity in Asian populations. Clinical obesity in adults and children. 2005:429-42
Phân hội Tăng huyết áp Việt Nam, Hội tim mạch Việt Nam (VSH/VNHA), Chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp, 2022
Hội Vữa Xơ động mạch Việt Nam, Khuyến cáo rối loạn lipid, 2024
Mazzolai L, Teixido-Tura G, Lanzi S, Boc V, Bossone E, Brodmann M, et al. 2024 ESC Guidelines for the management of peripheral arterial and aortic diseases: Developed by the task force on the management of peripheral arterial and aortic diseases of the European Society of Cardiology (ESC) Endorsed by the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS), the European Reference Network on Rare Multisystemic Vascular Diseases (VASCERN), and the European Society of Vascular Medicine (ESVM). European heart journal. 2024;45(36):3538-700
Di Pino A, Scicali R, Calanna S, Urbano F, Mantegna C, Rabuazzo AM, et al. Cardiovascular risk profile in subjects with prediabetes and new-onset type 2 diabetes identified by HbA1c according to American diabetes association criteria. Diabetes Care. 2014;37(5):1447-53
Trần Thị Trúc Linh, Nguyễn Hải Thủy, Liên quan giữa xơ vữa động mạch cảnh với yếu tố nguy cơ ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2 có tăng huyết áp, Tạp Chí Y Dược Học, 2014, Số 22+23(Tập 4-4, 4-5), Trang 28
Trần Thanh Linh, Hồ Thượng Dũng, Khảo sát động mạch cảnh bằng siêu âm mạch máu ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2, Y học thành phố Hồ Chí Minh, 2011, Số 1 (Tập 15), Trang 182
Lương Hải Đăng, Phạm Nguyên Sơn, Lê Thu Hà, Nghiên cứu mối liên quan giữa bề dày lớp nội trung mạc động mạch cảnh gốc với tổn thương động mạch vành ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2, Y học thành phố Hồ Chí Minh, 2013, Số 3 (Tập 17), Trang 392-396
Vilanova MB, Franch-Nadal J, Falguera M, Marsal JR, Canivell S, Rubinat E, et al. Prediabetes is independently associated with subclinical carotid atherosclerosis: an observational study in a non-urban Mediterranean population. Journal of clinical medicine. 2020;9(7):2139
Geovanini GR, de Sousa IP, Teixeira SK, Neto MJF, Gómez LMG, Del Guerra GC, et al. Carotid intima-media thickness and metabolic syndrome in a rural population: Results from the Baependi Heart Study. International Journal of Cardiology Hypertension. 2020;6:100043
Gateva A, Assyov Y, Gatev T, Kamenov Z. Endothelial dysfunction and intima media thickness are selectively related to the different carbohydrate disturbances across the glucose continuum. Archives of Physiology and Biochemistry. 2019;125(5):430-4
Sinha A, Ning H, Ahmad FS, Bancks MP, Carnethon MR, O’Brien MJ, et al. Association of fasting glucose with lifetime risk of incident heart failure: the Lifetime Risk Pooling Project. Cardiovascular Diabetology. 2021;20:1-9
Liu H, Chen S, Li Z, Xing A, Liu Y, Yu J, et al. Long-term risks for cardiovascular disease and mortality across the glycaemic spectrum in a male-predominant Chinese cohort aged 75 years or older: the Kailuan study. Age and Ageing. 2022;51(6):afac109
Howard G, Burke GL, Szklo M, Tell GS, Eckfeldt J, Evans G, Heiss G. Active and passive smoking are associated with increased carotid wall thickness: the Atherosclerosis Risk in Communities Study. Archives of internal medicine. 1994;154(11):1277-82
Huang Y, Cai X, Mai W, Li M, Hu Y. Association between prediabetes and risk of cardiovascular disease and all cause mortality: systematic review and meta-analysis. Bmj. 2016;355
Zhang Y, Lee ET, Devereux RB, Yeh J, Best LG, Fabsitz RR, Howard BV. Prehypertension, diabetes, and cardiovascular disease risk in a population-based sample: the Strong Heart Study. Hypertension. 2006;47(3):410-4
Jung, J.Y., et al., Long-Term Risk of Hypertension in Normoglycemia and Prediabetes, and Their Relation to the Change of Glycemic State. American Journal of Hypertension, 2018. 31(9): p. 1042-1048
Bulut A, Avci B. Carotid intima-media thickness values are significantly higher in patients with prediabetes compared to normal glucose metabolism. Medicine. 2019;98(44):e17805
Touboul P-J, Labreuche J, Bruckert E, Schargrodsky H, Prati P, Tosetto A, et al. HDL-C, triglycerides and carotid IMT: a meta-analysis of 21,000 patients with automated edge detection IMT measurement. Atherosclerosis. 2014;232(1):65-71
Schwedhelm E, Tiedt S, Lezius S, Wölfer TA, Jensen M, Schulz R, et al. Effective high-density lipoprotein cholesterol is associated with carotid intima-media thickness and vascular events after acute ischemic stroke. Atherosclerosis. 2022;357:9-13
Pan J, Liu J, Wang H, Li W, Du X, Lin Q, et al. Association of carotid atherosclerosis with lipid components in asymptomatic low-income Chinese: a population-based cross-sectional study. Frontiers in Neurology. 2020;11:276
Parildar H, Gulmez O, Cigerli O, Unal AD, Erdal R, Demirag NG. Carotid artery intima media thickness and HsCRP; predictors for atherosclerosis in prediabetic patients? Pakistan journal of medical sciences. 2013;29(2):495
Su H, Pei Y, Tian C, Zhang Q, Liu L, Meng G, et al. Relationship between high‐sensitivity C‐reactive protein and subclinical carotid atherosclerosis stratified by glucose metabolic status in Chinese adults. Clinical cardiology. 2019;42(1):39-46