Tóm tắt
Đặt vấn đề: Bệnh do nấm da dermatophytes là bệnh phổ biến, và tỷ lệ mắc bệnh cao được báo cáo ở các quốc gia có khí hậu nóng ẩm như Việt Nam. Kháng thuốc của nấm da dermatophytes đã được báo cáo nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt vấn đề quan tâm hiện nay là kháng terbinafine của Trichophyton indotineae.
Mục tiêu: Xác định loài vi nấm gây bệnh, đánh giá tình trạng kháng thuốc của các chủng nấm da phân lập tại Thành phố Huế năm 2023-2024.
Đối tượng và phương pháp: Các chủng nấm da phân lập từ mẫu cấy (da, tóc, móng) của bệnh nhân. Định danh ban đầu dựa vào đặc điểm hình thái học kết hợp thử nghiệm urease. Sau đó, PCR-RFLP với enzyme MvaI được thực hiện để định danh với tất cả chủng phân lập, và giải trình tự gene ITS1-2 một số chủng đại diện để khẳng định kết quả định danh loài. Đánh giá độ nhạy cảm với thuốc kháng nấm của chủng phân lập bằng phương pháp khuếch tán trên dĩa thạch.
Kết quả: Có 8 loài vi nấm phân lập được với tỷ lệ: T. rubrum 56,2%, T. interdigitale 13,3%, T. mentagrophytes 10%, T. indotineae 4,8%, T. tonsurans 1,9%, N. incurvata 8,6%, M. canis 4,8% và E. floccosum 0,5%. 100% chủng vi nấm nhạy cảm với itraconazole, voriconazole, clotrimazole và miconazole. Tuy nhiên đề kháng fluconazole được ghi nhận tỷ lệ cao (75,2%). Kháng thuốc cũng được ghi nhận với ketoconazole (12,4%), griseofulvin (43,8%) và terbinafine (0,9%). T. rubrum có tỷ lệ đề kháng fluconazole là 61,9%, thấp hơn các loài T. interdigitale, N. incurvata, và M. canis (đều có tỷ lệ là 100%). Tỷ lệ đề kháng cao với griseofulvin được ghi nhận ở các loài T. metagrophytes complex và N. incurvata (trên 50%). Đề kháng ketoconazole được ghi nhận cao nhất ở các loài T. mentagrophytes và T. interdigitale. Kháng terbinafine chỉ ghi nhận ở loài T. indotineae (20%).
Kết luận: Trichophyton là giống vi nấm gây bệnh chủ yếu, trong đó T. rubrum là loài phổ biến nhất. Các loài nấm da dermatophytes phân lập được có tỷ lệ đề kháng cao với fluconazole và griseofulvin. Kháng thuốc cần lưu ý với các loài T. mentagrophytes complex.
| Đã xuất bản | 30-09-2025 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Tập 15 Số 5 (2025) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.34071/jmp.2025.5.6 | |
| Từ khóa | Nấm da dermatophytes, thử nghiệm đánh giá sự nhạy cảm thuốc kháng nấm, Trichophyton rubrum, Trichophyton indotineae, fluconazole dermatophytes, antifungal susceptibility testing, Trichophyton rubrum, Trichophyton indotineae, fluconazole |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2025 Tạp chí Y Dược Huế
himura FG, Bitencourt TA, Marins M. Epidemiology and Diagnostic Perspectives of Dermatophytoses. 2020;6(4).
de Hoog GS, Dukik K, Monod M, Packeu A, Stubbe D, Hendrickx M, Kupsch C, Stielow JB, Freeke J, Göker M, Rezaei-Matehkolaei A, Mirhendi H, Gräser Y. Toward a Novel Multilocus Phylogenetic Taxonomy for the Dermatophytes. Mycopathologia. 2017;182(1-2):5-31.
Panasiti V, Devirgiliis V, Borroni R, Mancini M, Curzio M, Rossi M, Bottoni U, Calvieri S. Epidemiology of dermatophytic infections in Rome, Italy: a retrospective study from 2002 to 2004. Medical mycology. 2007;45(1):pp. 57-60.
Wang X, Ding C, Xu Y, Yu H, Zhang S, Yang C. Analysis on the pathogenic fungi in patients with superficial mycosis in the Northeastern China during 10 years. Experimental and Therapeutic Medicine. 2020;20(6):pp. 281-9.
Dogra S, Shaw D, Rudramurthy SM. Antifungal drug susceptibility testing of dermatophytes: Laboratory findings to clinical implications. Dermatol Online J 2019;10(3):225-33.
Manzano-Gayosso P, Mendez-Tovar LJ, Hernandez-Hernandez F, Lopez-Martinez R. Antifungal resistance: an emerging problem in Mexico. Gaceta medica de Mexico. 2008;144(1):pp. 23-6.
Tartor YH, El Damaty HM, Mahmmod YS. Diagnostic performance of molecular and conventional methods for identification of dermatophyte species from clinically infected Arabian horses in Egypt. Veterinary dermatology. 2016;27(5):pp. 401-10.
Gräser Y, Scott J, Summerbell R. The new species concept in dermatophytes—a polyphasic approach. Mycopathologia. 2008;166:pp. 239-56.
Didehdar M, Shokohi T, Khansarinejad B, Sefidgar SAA, Abastabar M, Haghani I, Amirrajab N, Mondanizadeh M. Characterization of clinically important dermatophytes in North of Iran using PCR-RFLP on ITS region. Journal de mycologie medicale. 2016;26(4):pp. 345-50.
Khurana A, Sardana K, Chowdhary A. Antifungal resistance in dermatophytes: Recent trends and therapeutic implications. Fungal Genetics and Biology. 2019;132:pp.103-12.
Van TC, Ngoc KHT, Van TN, Hau KT, Gandolfi M, Satolli F, Feliciani C, Tirant M, Vojvodic A, Lotti T. Antifungal susceptibility of dermatophytes isolated from cutaneous fungal infections: The Vietnamese experience. Open access Macedonian journal of medical sciences. 2019;7(2):pp. 247-9.
Ngo TMC, Ton Nu PA, Le CC, Vo MT, Ha TNT, Do TBT, Nguyen PV, Tran Thi G, Santona A. Nannizzia incurvata in Hue city - Viet Nam: Molecular identification and antifungal susceptibility testing. J Med Mycol. 2022;32(3):101291.
Ngo TMC, Santona A, Ton Nu PA, Cao LC, Tran Thi G, Do TBT, Ha TNT, Vo Minh T, Nguyen PV, Ton That DD, Nguyen Thi Tra M, Bui Van D. Detection of terbinafine-resistant Trichophyton indotineae isolates within the Trichophyton mentagrophytes species complex isolated from patients in Hue City, Vietnam: A comprehensive analysis. Medical mycology. 2024;62(8).
Tang C, Kong X, Ahmed SA, Thakur R, Chowdhary A, Nenoff P, Uhrlass S, Verma SB, Meis JF, Kandemir H. Taxonomy of the Trichophyton mentagrophytes/T. interdigitale species complex harboring the highly virulent, multiresistant genotype T. indotineae. Mycopathologia. 2021;186:pp. 315-26.
Rezaei-Matehkolaei A, Makimura K, Shidfar M, Zaini F, Eshraghian M, Jalalizand N, Nouripour-Sisakht S, Hosseinpour L, Mirhendi H. Use of single-enzyme PCR-restriction digestion barcode targeting the internal transcribed spacers (ITS rDNA) to identify dermatophyte species. Iranian journal of public health. 2012;41(3):pp. 82-94.
Do NA, Nguyen TD, Nguyen KL, Le TA. Distribution of Species of Dermatophyte Among Patients at a Dermatology Centre of Nghean Province, Vietnam, 2015-2016. Mycopathologia. 2017;182(11-12):1061-7.
Chau Van T, Ho Thi Ngoc K, Nguyen Van T, Tran Khang H, Marco G, Satolli F, Feliciani C, Tirant M, Vojvodic A, Lotti T. Antifungal Susceptibility of Dermatophytes Isolated From Cutaneous Fungal Infections: The Vietnamese Experience. Open Access Maced J Med Sci. 2019;7(2):247-9.
Đồng LT, Thắng NĐ, Dương Công Thịnh, Linh ĐTP, Xuyến TT, Hoàng Anh LĐV, . Tỉ lệ nhiễm, thành phần loài nấm da và một số yếu tố liên quan ở người bệnh đến khám tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2017 Phòng chống bệnh sốt rét và các bệnh ký sinh trùng. 2020;116(2):71-6.
Uhrlaß S, Verma SB, Gräser Y, Rezaei-Matehkolaei A, Hatami M, Schaller M, Nenoff P. Trichophyton indotineae-An Emerging Pathogen Causing Recalcitrant Dermatophytoses in India and Worldwide-A Multidimensional Perspective. J Fungi. 2022;8(7):757.
Carrillo-Muñoz AJ, Cárdenes CD, Carrillo-Orive B, Rodríguez V, Del Valle O, Casals JB, Ezkurra PA, Quindós G. In vitro antifungal activity of voriconazole against dermatophytes and superficial isolates of Scopulariopsis brevicaulis. Revista iberoamericana de micologia. 2005;22(2):110-3.
Shalaby MFM, El-Din AN, El-Hamd MA. Isolation, Identification, and In Vitro Antifungal Susceptibility Testing of Dermatophytes from Clinical Samples at Sohag University Hospital in Egypt. Electronic physician. 2016;8(6):2557-67.
Chowdhary A, Singh A, Kaur A, Khurana A. The emergence and worldwide spread of the species Trichophyton indotineae causing difficult-to-treat dermatophytosis: A new challenge in the management of dermatophytosis. PLoS Pathog. 2022;18(9):e1010795.
Kurup AS, Parambath FC, Khader A, Raji T, Jose BP. Identification and in vitro antifungal susceptibility of dermatophyte species isolated from lesions of cutaneous dermatophytosis: A cross-sectional study. Journal of Skin and Sexually Transmitted Diseases.4:63-7.