Tóm tắt
Đặt vấn đề: Viêm mũi xoang mạn tính ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và hiệu quả công việc của người bệnh. Các biến thể giải phẫu vùng mũi xoang được xem là một trong những yếu tố chủ yếu trong cơ chế bệnh sinh của bệnh lý này. Việc đánh giá mối liên quan và tác động của các biến thể này là cần thiết để hỗ trợ chẩn đoán chính xác và lên kế hoạch điều trị phù hợp.
Mục tiêu: Đánh giá mối liên quan và ảnh hưởng của các biến thể giải phẫu vùng mũi xoang đối với bệnh viêm mũi xoang mạn tính dựa trên phân tích hình ảnh cắt lớp vi tính.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 282 bệnh nhân từ 18 tuổi trở lên, đã được chụp cắt lớp vi tính hàm mặt tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế trong giai đoạn từ tháng 04/2022 đến tháng 03/2024. Các hình ảnh đã được phân tích để xác định các biến thể giải phẫu và mức độ viêm xoang, từ đó đánh giá mối liên quan giữa chúng.
Kết quả: Các biến thể giải phẫu vùng mũi xoang xuất hiện với tỷ lệ cao ở nhóm bệnh nhân viêm mũi xoang mạn tính (93,9%), so với nhóm đối chứng không có bệnh lý (64,3%), sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p<0,05). Biến thể phổ biến nhất là lệch vách ngăn mũi (71,2%). Các biến thể như concha bullosa, phì đại cuốn mũi dưới, lỗ thông phụ xoang hàm và tế bào Haller có mối liên quan có ý nghĩa thống kê đối với viêm xoang hàm; phì đại mỏm móc liên quan đến viêm xoang sàng trước; bóng sàng lớn liên quan đến viêm xoang sàng sauvà tế bào agger nasi liên quan đến viêm xoang trán. Xoang hàm là xoang bị ảnh hưởng nhiều nhất và có nhiều mối liên quan nhất với các biến thể giải phẫu. Tuy nhiên, không phát hiện mối liên hệ rõ ràng giữa các biến thể giải phẫu vùng mũi xoang và mức độ nặng của bệnh lý.
Kết luận: Chẩn đoán hình ảnh cắt lớp vi tính là cần thiết trước phẫu thuật nhằm xác định các biến thể giải phẫu vùng mũi xoang có vai trò quan trọng trong sinh bệnh học của viêm mũi xoang mạn tính. Nghiên cứu thêm các biến thể cụ thể sẽ giúp hiểu rõ hơn về cơ chế bệnh sinh và hỗ trợ lập kế hoạch điều trị tối ưu.
| Đã xuất bản | 30-09-2025 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Tập 15 Số 5 (2025) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.34071/jmp.2025.5.26 | |
| Từ khóa | viêm mũi xoang mạn tính, cắt lớp vi tính, biến thể giải phẫu, Lund-Mackay chronic rhinosinusitis, computed tomography, anatomical variations, Lund-Mackay, sinonasal anatomy |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2025 Tạp chí Y Dược Huế
Fokkens WJ, Lund VJ, Hopkins C, Hellings PW, Kern R, Reitsma S, et al. European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2020. Rhinology. 2020;58(Suppl S29):1-464.
Sonone J, Solanke P, Nagpure PS, Garg D, Puttewar M. Effect of anatomical variations of osteomeatal complex on chronic rhinosinusitis: a prospective study. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019;71:2199-202.
Papadopoulou AM, Bakogiannis N, Skrapari I, Bakoyiannis C. Anatomical variations of the sinonasal area and their clinical impact on sinus pathology: a systematic review. Int Arch Otorhinolaryngol. 2022;26(3):491-8.
Kaya M, Cankal F, Gumusok M, Apaydin N, Tekdemir I. Role of anatomic variations of paranasal sinuses on the prevalence of sinusitis: computed tomography findings of 350 patients. Niger J Clin Pract. 2017;20(11):1481-8.
Nandyal CB, Benola A. Evaluation of anatomical variations associated with chronic rhinosinusitis by computed tomography of paranasal sinuses. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2024;76(1):915-21.
Kaygusuz A, Haksever M, Akduman D, Aslan S, Sayar Z. Sinonasal anatomical variations: their relationship with chronic rhinosinusitis and effect on the severity of disease—a computerized tomography assisted anatomical and clinical study. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2014;66:260-6.
Devaraja K, Doreswamy SM, Pujary K, Ramaswamy B, Pillai S. Anatomical variations of the nose and paranasal sinuses: a computed tomographic study. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019;71:2231-40.
Maharani I, Putri GI. Anatomical variations and their impact on chronic rhinosinusitis: a retrospective analysis from an Indonesian tertiary hospital. Egypt J Otolaryngol. 2024;40(1):160.
Fadda GL, Rosso S, Aversa S, Petrelli A, Ondolo C, Succo G. Multiparametric statistical correlations between paranasal sinus anatomic variations and chronic rhinosinusitis. Acta Otorhinolaryngol Ital. 2012;32(4):244-51.
Lund VJ, Mackay IS. Staging in rhinosinusitis. Rhinology. 1993;31:183-4.
Mokhasanavisu VJP, Raghavan U, Rao K, Sundararajan I, Ravi S, Kumar S, et al. Ethnic variation of sinonasal anatomy on CT scan and volumetric analysis. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019;71:2157-64.