Tóm tắt
Đặt vấn đề: Tăng huyết áp là một bệnh mạn tính phổ biến với tỷ lệ mắc hiện đang ở mức cao và gia tăng trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Quá trình tiến triển của bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Mục tiêu: nhằm khảo sát tần suất xuất hiện một số chứng trạng, chứng hậu trên lâm sàng theo Y học cổ truyền và tìm hiểu một số yếu tố nguy cơ liên quan đến các chứng hậu ở bệnh nhân tăng huyết áp.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 198 bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát điều trị nội trú tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Thừa Thiên Huế, Khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế, Khoa Y học cổ truyền - Bệnh viện Trung ương Huế.
Kết quả: Theo Y học cổ truyền, các chứng trạng: đau mỏi lưng gối (74,2%), tiểu đêm (59,6%), ngủ ít (66,7%), chất lưỡi đỏ (60,6%), rêu vàng (65,2%) dày (51,5%), mạch huyền (67,7%) chiếm tỷ lệ khá cao ở bệnh nhân tăng huyết áp. Chứng hậu: thể can thận âm hư chiếm tỷ lệ cao nhất với 76,8%. Có mối liên quan: căng thẳng thần kinh kéo dài, hoạt động thể lực ít với can dương thượng cang (p < 0,05). Căng thẳng thần kinh kéo dài, hoạt động thể lực ít, thừa cân, béo phì với can thận âm hư (p < 0,05). Thói quen ăn mặn, căng thẳng thần kinh kéo dài, thừa cân béo phì với thể đàm thấp (p < 0,05).
Kết luận: Theo Y học cổ truyền, các chứng trạng: đau mỏi lưng gối, ngủ ít, tiểu đêm, chất lưỡi đỏ, rêu vàng dày, mạch huyền có tỷ lệ khá cao ở bệnh nhân tăng huyết áp. Can thận âm hư là chứng hậu thường gặp nhất. Có mối liên quan giữa các chứng hậu với các yếu tố nguy cơ: căng thẳng thần kinh kéo dài, ít hoạt động thể lực thừa cân, béo phì, thói quen ăn mặn.
| Đã xuất bản | 25-06-2025 | |
| Toàn văn |
|
|
| Ngôn ngữ |
|
|
| Số tạp chí | Tập 15 Số 3 (2025) | |
| Phân mục | Nghiên cứu | |
| DOI | 10.34071/jmp.2025.3.3 | |
| Từ khóa | chứng trạng, chứng hậu, tăng huyết áp, yếu tố nguy cơ symptoms, pattern, hypertension, risk factor |
công trình này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-phi thương mại-NoDerivatives 4.0 License International .
Bản quyền (c) 2025 Tạp chí Y Dược Huế
Jun Ma, Xiaoping Chen. Advances in pathogenesis and treatment of essential hypertension. Frontiers in Cardiovascular Medicine. 2022 Oct, 1-2.
Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Muntner P, Whelton PK, He J. Global burden of hypertension: analysis of worldwide data. Lancet. 2005 Jan 15-21;365(9455):217-23.
Khoa Y học cổ truyền – Trường Đại học Y Hà Nội. Giáo trình Bệnh học Nội khoa Y học cổ truyền. Hà Nội: Nhà xuất bản Y học; 2012. p.63.
Bộ môn nội tổng quát – Trường Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh. Giáo trình tiếp cận chẩn đoán bệnh nội khoa. Nhà xuất bản Đại học Quốc Gia Thành Phố Hồ Chí Minh, 2023: p.15-25.
World Health Organization (WHO). The Asia – Pacific perspective: redefining obesity and its treatment. 2000. p.17-18.
Quách Tuấn Vinh. Tăng huyết áp. Hà Nội: Nhà xuất bản Y học; 2021. p.80-86.
Lã Kiều Oanh. Khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình hình điều trị bệnh tăng huyết áp tại khoa nội bệnh viện Y học cổ truyền trung ương năm 2015 [Khóa luận tốt nghiệp bác sĩ Y khoa], Trường đai học Y Hà Nội; 2017.
Phạm Thị Thu Thủy. Đánh giá tác dụng của chế phẩm hạ áp ích nhân trong điều trị hỗ trợ tăng huyết áp nguyên phát độ 1 [Khóa luận tốt nghiệp bác sĩ Y khoa], Trường Đại học Y Hà Nội; 2012.
陈家旭 (2011), 中医诊断学 图表解, 人民卫生出版社, 第 42 – 57页
Viện nghiên cứu Trung Y. Chẩn đoán phân biệt chứng trạng trong Đông y. Hà Nội: Nhà xuất bản văn hóa Dân tộc; 2013. p.900-1225.
Trần Quốc Bảo. Bệnh học nội khoa Y học cổ truyền. Hà Nội: Nhà xuất bản Quân đội nhân dân; 2020. p.329-353, 400-426.
Lâm Chính Hoành. Sổ tay mạch chẩn. Hà Nội: Nhà xuất bản dân trí; 2020. p.31-91.
Nguyễn Thị Hiền, Nguyễn Thị Giang. Khảo sát một số yếu tố nguy cơ của bệnh nhân tăng huyết áp đang điều trị tại trung tâm tim mạch – Bệnh viện đa khoa tỉnh Hải Dương. Tạp chí Y học Việt Nam 2023 (2): 525.
Trịnh Thị Lụa. Khảo sát thể lâm sàng Y học cổ truyền bệnh nhân tăng huyết áp điều trị nội trú tại Bệnh viện Y học cổ truyền Trung Ương. Tạp chí Nghiên cứu Y học 2005; 39 (6): 269 – 276.
Bộ môn y học Cổ truyền cơ sở. Lý luận cơ bản Y học Cổ truyền. Tp. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; 2021. p.130- 183.